Czym jest trauma i dla kogo jest terapia traumy?
Trauma to słowo, które coraz częściej pojawia się w rozmowach o zdrowiu psychicznym. Bywa jednak nadużywane i mylone z trudnymi doświadczeniami dnia codziennego. W psychologii trauma oznacza reakcję psychiki na wydarzenie, które przekroczyło możliwości adaptacyjne człowieka. To doświadczenie zbyt obciążające, aby można je było przeżyć i zintegrować w sposób naturalny.
Czym różni się trauma od trudnego przeżycia?
Nie każde bolesne doświadczenie staje się traumą. Różnicę stanowi intensywność emocji i sposób, w jaki nasze ciało oraz umysł próbują sobie poradzić z sytuacją. Traumatyzujące mogą być m.in.:
- wypadki, katastrofy, nagłe zagrożenia życia,
- przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna,
- zaniedbanie emocjonalne w dzieciństwie,
- strata bliskiej osoby, rozwód czy porzucenie,
- chroniczny stres w środowisku, w którym brak poczucia bezpieczeństwa.
Trauma często zapisuje się w ciele i układzie nerwowym. Osoba po traumatycznych doświadczeniach może doświadczać objawów takich jak: nawracające koszmary, trudności w koncentracji, drażliwość, poczucie odrętwienia emocjonalnego, a także fizycznych reakcji – np. nagłych skoków tętna czy napięcia mięśni.
Dla kogo jest terapia traumy?
Terapia traumy nie jest przeznaczona wyłącznie dla osób po „wielkich” tragediach. Skorzystać z niej mogą wszyscy, którzy czują, że trudne doświadczenia nadal wpływają na ich codzienne życie, mimo że wydarzyły się dawno temu.
Terapia może być pomocna, jeśli:
- masz wrażenie, że utknąłeś w przeszłości,
- zmagasz się z lękiem, poczuciem winy lub wstydu,
- doświadczasz objawów PTSD (zespół stresu pourazowego),
- unikasz sytuacji lub miejsc przypominających o trudnym zdarzeniu,
- twoje relacje są obciążone przez nieprzepracowane rany z przeszłości,
- trudno ci zaufać innym lub czuć się bezpiecznie.
Jak wygląda terapia traumy?
Terapia traumy opiera się na stworzeniu bezpiecznej przestrzeni, w której osoba może stopniowo zmierzyć się ze wspomnieniami, emocjami i reakcjami ciała. Psycholog lub psychoterapeuta wspiera w odzyskaniu poczucia kontroli i równowagi.
W zależności od potrzeb i podejścia terapeutycznego, wykorzystuje się różne metody, m.in.:
- terapię poznawczo-behawioralną (CBT),
- terapię EMDR (odwrażliwianie i przetwarzanie za pomocą ruchu gałek ocznych),
- terapię somatyczną, skupioną na reakcjach ciała,
- podejście psychodynamiczne czy systemowe.
Celem nie jest „wymazanie” trudnych wydarzeń, ale nauczenie się żyć pełniej pomimo nich.
Dlaczego warto?
Trauma, pozostawiona bez wsparcia, potrafi wpływać na zdrowie psychiczne i fizyczne latami. Terapia daje szansę na odbudowanie poczucia bezpieczeństwa, odzyskanie zaufania do siebie i innych oraz poprawę jakości życia.
Trauma to reakcja psychiki na zdarzenie przekraczające nasze możliwości radzenia sobie. Terapia traumy jest dla każdego, kto czuje, że bolesne doświadczenia nadal wpływają na jego teraźniejszość. To proces, który pozwala odzyskać równowagę, wewnętrzną siłę i poczucie, że możemy znów żyć tu i teraz.